Categorie archieven: Varia

Fraaie Villa’s 2

Geplaatst op door
in villa vel marca appoldro

Soerenseweg 154

Talrijk zijn de fraaie villa’s in Berg en Bos: enkele van de oudste nog in neorenaissancestijl uit het vroege begin van de twintigste eeuw, maar ook rietgedekte landhuisjes in cottagestijl uit de jaren twintig en dertig, afgewisseld met witgepleisterde Art Nouveau-villa’s, expressionistische villa’s met organisch vormgegeven rieten kappen, traditionalistische villa’s uit de periode direct na de Tweede Wereldoorlog, functionele, kubusvormige villa’s uit de jaren zestig, zeventig en later.

En het zijn niet alleen villa’s. Ook modernistische bungalows uit de periode van wederopbouw en daarop volgende jaren liggen in royale, groene tuinen en trekken de aandacht van de geïnteresseerde wandelaar.

Soerenseweg 154 valt toch nog op binnen dit bonte, architectonische amalgama. Deze villa, op een hoek van de Valkenberglaan en de Soerenseweg gelegen, tegenover de Berg en Bos-school, werd ontworpen door de Apeldoornse architect J.A. Heuvelink en gebouwd in de jaren 1920-1922. Duidelijk zichtbaar is de invloed van Frank Lloyd Wright: de rechte blokken, de horizontale lijnen, de overstekende dakdelen, het witte pleisterwerk.

Soerenseweg 154 (1)

De villa werd dan ook ontworpen naar voorbeeld van Villa Henny die Robert van ’t Hoff in zijn woonplaats Huis ter Heide (tegenwoordig Bosch en Duin) in de jaren 1915-1919 realiseerde. Van ’t Hoff, wiens reputatie vooral op deze villa berust, had het werk van Wright bestudeerd, was het vervolgens met eigen ogen in de Verenigde Staten gaan bekijken en werkte ook nog enige tijd voor de Amerikaanse architect.

Het pand aan de Soerenseweg is iets minder strak uitgevoerd dan Villa Henny. Over de volle breedte van de zijgevels zijn loggia’s aangebracht, er zijn gemetselde bloembakken en de omtrek van het dak is geen rechthoek zoals bij Villa Henny, maar volgt de lijn van de gevels.

De villa kent een merkwaardige ontstaansgeschiedenis. Heuvelink (1879 – 1949), net een jaar gevestigd als zelfstandig architect, ontving in 1920 de opdracht van de Rotterdamse Handels- en Landbouwbank, opgericht door de handig – al te handige advocaat W. Broekhuys, die deze onderneming gebruikte om dubieuze loterij-activiteiten te organiseren, in eerste instantie als lokkertje verbonden aan uitgifte van obligatieleningen, maar al spoedig was men voornamelijk geïnteresseerd in de loterijprijzen.

Soerenseweg 154 (2)

Er werden zo in de eerste helft van de jaren twintig nog zes soortgelijke villa’s in het land neergezet, alle qua stijl beïnvloed door Villa Henny.

Op de bouwtekening werd het pand door Heuvelink nog Lucretia genoemd. Later werd deze hoofdprijs van een der loterijen door Broekhuys herdoopt tot Theresia en nog weer later door een nieuwe koper tot ‘De Essenhoeck’.

Dat Heuvelink erg trots was op zijn schepping is niet aannemelijk, daarvoor was het toch teveel een imitatie,- conform de opdracht van Broekhuys overigens. Stilistisch wijkt het pand ook geheel af van zijn andere creaties. Materiaal over de villa schijnt nergens terug te vinden te zijn in zijn archief. Intussen is het pand wel – enigszins ironisch – gepromoveerd tot rijksmonument.

W. H. Broekhuys overleed, na jarenlang achtervolgd te zijn door justitie en geconfronteerd met tal van processen, failliet en berooid, op 42-jarige leeftijd te Apeldoorn, getroffen door een beroerte. Ook deze gang van zaken zal voor de architect niet hebben bijgedragen aan de vorming van aangename herinneringen aan de opdracht.

De foto’s maakte ik op 14 maart 2020. Enkele dagen eerder was COVID-19 tot pandemie verklaard, er werd  aanbevolen om sociaal contact te mijden en twee dagen later zou een ‘intelligente lockdown’ worden afgekondigd, maar dat weerhield mij niet van wandelen in deze omgeving. Vele prettige wandelingen maakte ik in en rond deze mooie (en heel rustige) wijk. Het was, zoals aan de blauwe hemel te zien is, in elk geval wat betreft het weer een mooie dag.

Soerenseweg 154 (3)

Bronnen

Basisschool Berg en Bos

Geplaatst op door
in villa vel marca appoldro

Berg en Bos is een parkachtige villawijk in het westen van het stadje A. De bebouwing stamt er grotendeels uit de jaren twintig en dertig. Ik maak er regelmatig een wandelingetje. Meanderende lanen, villa’s en heel veel groen. Hier zie je nog eekhoorns in de bomen rennen. En de vogeltjes kwinkeleren er vrolijk.

De wijk, ontworpen door landschapsarchitect K.C. van Nes, werd ingericht op een voormalig landgoed, eerst eigendom van een Antwerpse handelaar, later overgenomen door de gemeente en verkaveld. Het moet wel de groenste wijk van deze toch al zo groene stad zijn.

Openbare basisschool Berg en Bos, waarop al tijdens een van mijn eerste wandelingen mijn waarderend oog viel, werd geopend op 27 augustus 1932 – een echt crisisjaar – en was het ontwerp van ingenieur en toenmalige directeur van de gemeentewerken, Willem Nolen.

Berg en Bosch School 3

Het resultaat is fraai. In de trant van Dudok, vermeldt het monumentenregister. Deze bouwstijl is zeldzaam in het stadje A. Opgetrokken in baksteen, met vele vensters voorzien van roedenramen en voorzien van romaanse pannen op het robuuste dak, wekt het geheel bij mij nostalgische gevoelens.

Graag zou ik een kijkje binnen nemen; het oorspronkelijke interieur schijnt nog goed bewaard te zijn gebleven, met gangen voorzien van een afwerking in gele en zwarte verblendsteen en gele plavuizen en een bronzen plaquette die aangeeft dat de eerste steen werd gelegd op 14 januari 1932.

Berg en Bosch School 4

Op het schoolpleintje aan de Roosmale Nepveulaan, dat grenst aan de rechter zijgevel, staan dennen; het pleintje wordt begrensd door een bakstenen muurtje. Aardig is ook de erker aan de linkerzijde van deze zijgevel. De aanbouw aan de zijde van de Callunalaan is wat minder mooi en past niet goed bij het bakstenen deel maar wel min of meer bij de bungalows aan de overzijde van de straat. De fietsenstalling aan de Callunalaan is ook niet al te fraai: een gesloten bakstenen front. Aan de achterzijde van de school, aan drie zijden begrensd door de schooldelen, ligt het grote schoolplein. Een torenachtige uitbouw markeert een achteringang.  

Berg en Bosch School 2

De voorgevel aan de Soerenseweg heeft twee ingangen, beide voorzien van een diep rondboogportiek. De bronzen letters boven de linker ingang, ANNO 1932, zijn aangetast door de tijd. Boven het rechter portaal is te lezen: Berg en Boschschool.

In 2000 is de school gerenoveerd. Eerder, in de jaren tachtig, schijnt de reputatie niet zo best geweest te zijn. Nu gaat het weer goed. De school heeft tien lokalen en gemiddeld zo’n honderdzeventig leerlingen. Dit jaar zijn ze gestart met acht groepen. Het is wel een eliteschooltje. Zie de resultaten van scholenopdekaart.nl: meer dan de helft van de leerlingen ontvangt een vwo-advies.

Berg en Bosch School 1

30-4-2020

Bronnen

https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/514577

https://www.bergenbosschool.nl/

https://scholenopdekaart.nl/Basisscholen/6834/Openbare-Basisschool-Berg-en-Bos

Fraaie Villa’s 1

Geplaatst op door
in villa vel marca appoldro

Een van mijn favorieten in de omgeving: een mooie, vrijstaande villa met enkele chaletstijlinvloeden aan het begin van de Amersfoortseweg. Gebouwd in 1906 als een dienstwoning bij Het Loo, naar een ontwerp door de Arnhemse architect H.J. Tiemens. De villa ligt, goed zichtbaar vanaf de Amersfoortseweg, tegenover het laantje dat leidt naar Paleis het Loo.

Amersfoortseweg 1 3

De lengteas van de villa loopt niet parallel aan de Amersfoortseweg, maar wel aan het deel van de Valkenberglaan dat verscholen in het bos erachter ligt en dat daar niet meer is dan een onverhard pad waar buurtbewoners de hond uitlaten. Maar in 1906 was er niet zoveel verschil in de uitvoering van de twee wegen, geloof ik.

Voor de villa ligt, wat in deze buurt nogal opvalt, een min of meer halfronde vijver. Die doet natuurlijk wel denken aan de tuinen van Paleis het Loo. Het beeldje daarnaast staat er, getuige oude foto’s, al lang.

Het rechterdeel van de voorgevel risaleert; daarboven bevindt zich een steekkap met wolfseind; direct links ernaast, onder een glazen afdak, is de toegang. Ook boven de linker zijgevel is het dak voorzien van een wolfseind. De rechter zijgevel heeft een aangekapte aanbouw met daarboven een dakkapel met steekkap.

Amersfoortseweg 1 - 1

Heel geslaagd is het contrast tussen de detaillering van de luiken, het donkere schijnvakwerk en het helderwitte pleisterwerk. Plint, speklagen en ontlastingsbogen zijn ongepleisterd gebleven en verlevendigen het aanzicht.

Of het schijnvakwerk tot chaletstijlinvloeden (die het monumentenregister vermeldt) moet worden gerekend,- daarover valt te discussiëren. Maar de ruime overstek van het dak, gesteund door korbeelstellen die rusten op stenen consoles, is daarvoor wél karakteristiek. Ook het witte pleisterwerk past bij deze stijl.

Het dak zelf is bedekt met gesmoorde blauwe tuile du nord dakpannen. De band van rode tuile du nord langs de nok vind ik minder geslaagd: die oogt, door de gekozen zaagtandrand aan de onderzijde, als een restauratie in verkeerde kleur, uitgevoerd bij gebrek aan beter.

De villa, eigendom van de Koninklijke Domeinen, werd vroeger als huisvesting voor de opperhoutvesters van Paleis het Loo gebruikt. Hier kwamen in die dagen de bosarbeiders hun loon in ontvangst nemen. In het pand schijnt tot voor kort een stichting gehuisd te hebben, De Stichting van het Licht. Profetes Debora, de tachtig al enige tijd gepasseerd, ontving hier leringen en aanwijzingen vanuit de Sferen van Licht. Op de bovenverdieping bevond zich bovendien een boeddhistische tempel…

Enkele tientallen meters verderop ligt, in bijpassende stijl, het koetshuis. Het is ontworpen door dezelfde architect. Beide zijn rijksmonument.

Amersfoortseweg 1 2

Fonteinen zijn er ook nog, net als in de tuinen van Het Loo. Laatst zag ik ze tijdens een van mijn wandelingen zowaar in werking.

Amersfoortseweg 1 4

25-4-2020

Bronnen

Hitchbot

Geplaatst op door

Canadese wetenschappers hebben een aardig experiment bedacht, dat groot enthousiasme in de sociale media heeft opgewekt. Een robot die uit liften gaat. Hitchbot!

Hitchbot is een humanoïde robot. Hij lijkt een beetje op een kind. Hij heeft de grootte van een zesjarige. Hij heeft ogen, waarmee hij kan knipperen en knipogen, een mond waarmee hij kan lachen. Gele kinderlaarsjes, voorzien van een speels motiefje, sieren zijn voeten; zijn handen zijn gestoken in grote, gele keukenhandschoenen. Dun zijn de blauwe armpjes en al even dun de blauwe beentjes. Kortom, een aandoenlijk uiterlijk, dat sympathie, vertedering en beschermende gevoelens bij automobilisten moet oproepen.

Want wat is de bedoeling? Hitchbot gaat liften – helemaal van Halifax, Novia Scotia, naar Victoria, British Columbia, dwars door Canada, van kust tot kust  – een afstand van zo’n 6.000 km. Het is een social robotics experiment. Hoe zullen de automobilisten reageren? Nemen ze hem mee? Zal hij het einddoel bereiken?

Twee Canadese wetenschappers, David Harris Smith en Frauke Zeller, staan aan de wieg van Hitchbot.

Frauke Zeller, assistent-professor aan de Ryerson universiteit in Toronto, schreef al eerder een proefschrift over mens-robot-interactie. Het onderzoek  naar deze interactie is een van de motivaties voor het experiment. Kan Hitchbot, aangewezen op de bereidwilligheid van de automobilist om hem mee te nemen, de voorgenomen reis inderdaad liftend afleggen? Durft de automobilist een onbekende robot te vertrouwen?

David Harris Smith, assistent-professor aan de McMaster universiteit in Hamilton, Ontario, wijst op een ander aspect van het experiment. In een interview haalt hij zijn herinneringen op aan vroegere lifttochten. Hij heeft interessante mensen ontmoet, vrienden gemaakt en lijkt daarbij enigszins bevangen door nostalgie. Liften is uit de tijd, maar waarom? De culturele waardering ervan lijkt geheel veranderd.

Hoe kan deze lifttocht bijdragen aan een antwoord op de laatste vraag? Er is een mediacircus opgezet rond Hitchbot. De robot kan berichten plaatsen op Facebook, Twitter, Instagram en de aan hem gewijde website. Gebruikers kunnen reageren en doen dat ook – in grote getale. Een wetenschappelijk antwoord wordt niet direct gezocht. Hitchbot is dan ook niet zozeer een wetenschappelijk experiment, ondanks dat de twee bedenkers en hum team wetenschappers en studenten zijn, maar een vrolijke combinatie van wetenschap, conceptuele kunst en toepassingen van nieuwe media.

HitchBot!

Kan de mens de robot vertrouwen? Dat is een oude vraag, waarvan de bronnen al terug te vinden zijn  in Griekse mythen, de Joodse golem en het monster van Frankenstein. Welke angsten spelen bij de mens een rol? De sciencefiction, uit op dramatische effecten, heeft ook haar steentje bijgedragen aan de ouderwetse beeldvorming.

Intussen zijn we aardig gewend aan robots. Misschien mede daarom, hebben Smith en Zeller bedacht om de oude vraag – kan de mens de robot vertrouwen? – op creatieve wijze om te keren: kan een robot een mens vertrouwen? Hitchbot is, bij wijze van spreken, gewoon langs de weg gedumpt, in een ongecontroleerde omgeving en de wetenschappers moeten er verder maar het beste van hopen. Loopt dat wel goed af? Dat vormt natuurlijk ook voor een deel de aantrekkelijkheid van het spektakel.

De robot heeft zicht in twee richtingen ontwikkeld. Aan de ene kant is daar de antropomorfe machine, de humanoïde, de mechanische mens, die kan bewegen, spreken, zien en misschien zelfs denken. Een kunstmatig nagebouwde mens. Aan de andere kant is er de automaat, de machine die verschillende taken kan uitvoeren en de mens zo deze taken uit handen kan nemen, gebruikt in ruimtevaart en industrie.

Maar de kleine Hitchbot is geen High Tech. Eigenlijk is het een heel eenvoudig robotje. Zelf lopen kan hij niet, maar enkele andere nuttige basisactiviteiten bij het liften beheerst hij redelijk goed: zitten en staan. Dat laatste met behulp van een uitschuifbare derde poot. Bovendien kan hij zijn arm opheffen, aangezet door sensoren die een naderende auto signaleren. Geduld heeft hij ook. Voor energie is hij aangewezen op zonnepanelen en automobilisten die hem op de sigarettenaansteker kunnen aansluiten.

Je vraagt je in eerste instantie af: wie is er zo gek om een dure robot langs de snelweg te dumpen, vertrouwend op de goedheid van de medemens? Maar als robot stelt Hitchbot in de meeste opzichten dus eigenlijk niet veel voor. De wetenschappers en hun team hebben hem deels opgebouwd uit, nou ja,- oude troep. Zo heeft hij een plastic bieremmer als romp, twee ‘poolnoodles’ (buizen van foam, zwemhulpmiddelen, die hier niemand gebruikt, geloof ik) als armen, en een cake-stolp als hoofd om zijn gezicht en breintje te beschermen.

Wat kan Hitchbot, naast knipogen naar aantrekkelijke automobilistes en vriendelijk lachen naar rondreizende Canadese gezinnen, nog meer? Hij kan spreken. Hij kan de hele Wikipedia opdreunen, want die is in zijn breintje gestopt. Met een kinderstem. Of is het toch een vrouwenstem? Hitchbot is geslachtsloos. Maar hij kan echt converseren.

Zeller en Smith, hebben studenten en wetenschappers verzameld met kennis van mechatronica, computerwetenschap, spraakherkenning en spraaksynthese en, niet te vergeten, digitale communicatie, sociale media, nieuwe media, multimedia en marketing. Allemaal assistent-professoren en research-assistenten.

Enige geavanceerde software is wel aanwezig: spraakherkenning en spraaksynthese zijn ingebouwd. Hitchbot geeft antwoord op vragen en vertelt de belangstellende automobilist bijvoorbeeld wat zijn hobby’s zijn: hockey kijken, paardrijden. Erg geloofwaardig is dat laatste niet, gezien zijn anatomische mogelijkheden. Zitten kan hij wel, hij heeft zelfs een kinderzitje aan zijn achterste hangen, zodat automobilisten hem veilig kunnen vervoeren, maar de teugels vasthouden kan hij niet. Echt zien kan hij eigenlijk ook niet, want zijn gezicht is niet veel meer dan een grote smiley, opgebouwd uit LED’s.

Wel kan hij foto’s maken. Foto’s van zijn omgeving. Zijn familie –  zoals de wetenschappers, een beetje kinderachtig, zich presenteren – heeft beloofd deze niet zonder toestemming op sociale media te plaatsen. Of ze stiekem nog iets anders hebben ingebouwd, is onbekend. Of de gesprekken worden opgenomen, blijft ook enigszins in het vage.

We weten, zoals gebruikelijk bij liften, niet precies welke route hij gaat afleggen. Ook weten we dus niet wanneer hij aankomt op zijn bestemming. En óf hij überhaupt aankomt. Hij heeft GPS en een 3G-verbinding aan boord, dus we kunnen hem volgen. De directe route gaat ruwweg langs de grens met de Verenigde Staten, maar het is niet de bedoeling dat hij de grens over gaat en de roaming staat uit. Inwoners van de Verenigde Staten hebben al laten weten dat Canadezen sowieso gek zijn. In de V.S. zou hij onmiddellijk worden afgeschoten, denkt men. Of als sympathiek, onschuldig ogende drugskoerier ingeschakeld.

Hitchbot is vertrokken op 27 juli. Op dit moment is hij net voorbij Toronto en op weg naar Manitoulin Island, dat dicht bij de grens met de V.S. ligt. Intussen heeft hij bijna twintigduizend volgers op Twitter en vijfentwintigduizend likes op zijn Facebook pagina.

Reacties in de sociale media variëren van verzoeken tot smeekbeden en adviezen. Nurkse types merken op dat ze al genoeg robots achter voorruiten zien. Men stuurt foto’s van kartonnen-dozen-varianten. Men biedt al bij voorbaat aan, hem te vervoeren. Hij moet vooral op bezoek komen bij de familie Johns in Saskatoon, een jongetje wil hem op zijn scooter vervoeren, het Leger des Heils heeft hem uitgenodigd voor een bezoek. Bezorgde adviezen – hij moet vooral niet te dicht langs de weg gaan staan, want dat is gevaarlijk. Klachten zijn er ook al, al zijn die dan niet direct aan hem gericht. Zo moeten automobilisten hem niet op te lange tochten meenemen, want een ander wil ook wel eens van zo’n ritje genieten.

De merchandising is ook op gang gekomen. Je kunt een t-shirtje bestellen.

Vooralsnog zijn er geen pogingen gedaan om hem te ontvoeren, te verbouwen, te demonteren of vast te houden als huisslaaf. Of anderszins. Overigens wordt Hitchbots eigen communicatie naar de sociale platformen gemodereerd door zijn ontwerpers. Verliefde, eenzame truckers hebben zich nog niet gemeld. Ook zijn er nog geen wilde hordes gesignaleerd die de jacht geopend hebben.

Benieuwd hoe het Hitchbot vergaat onderweg?

2-8-2015: Drama…

 

Filmpjes:

HitchBot 4crop